W ramach kampanii „Świdnica przeciw przemocy”, która jest prowadzona co roku, MOPS w Świdnicy zaprasza na zapoznanie się z pierwszym z trzech artykułów, przygotowanych przez Stowarzyszenie na Rzecz Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Niebieska Linia.
„Dzień dobry. Dzwonię do Państwa, ponieważ nie wiem, czy to, co się dzieje w moim domu, to już przemoc czy jeszcze nie. W moim domu dochodzi do kłótni, awantur, czasami wyzwisk, gróźb, zastraszania, a czasami jeszcze gorszych rzeczy. Dzwoniąc do Państwa, szukam odpowiedzi na pytanie, czy to przemoc i czy to już najwyższy czas, aby szukać pomocy, a jeśli tak to jakiej?”
Pracując w Pogotowiu „Niebieska Linia”, często odbieramy telefony z podobnymi pytaniami, jednak odpowiedź na nie, nie jest prosta. Opisane zachowania są jak najbardziej niepokojące i jeśli do nich dochodzi, to warto szukać pomocy. Jednak aby udzielić odpowiedzi na pytanie, czy takie zachowania to przemoc, warto pamiętać, że do zjawiska przemocy podobne jest zjawisko konfliktu, więc w pierwszej kolejności należałoby dowiedzieć się, jak definiowane są te dwa zjawiska. Definicja przemocy brzmi: „jest to intencjonalne działanie lub zaniechanie działania jednej osoby wobec drugiej, które, wykorzystując przewagę sił, narusza prawa i dobra osobiste jednostki, powodując cierpienie i szkody.” W tym miejscu przyjrzyjmy się tym czterem elementom definicji przemocy. Intencjonalność zakłada, że osoba stosująca przemoc chce osiągnąć jakiś ważny dla siebie cel i jednocześnie zakłada, że wie lepiej, co jest dobre dla członków swojej rodziny oraz daje sobie prawo do decydowania za nich. Nie uwzględnia przy tym zdania tych osób, ich potrzeb czy chęci. Skutkuje to naruszeniem praw i dóbr osobistych członków rodziny poprzez stosowanie różnych form przemocy np. popchnięcia, wyzwisk, krytyki, gróźb itp. A to powoduje cierpienie i szkody, które mogą być widoczne natychmiastowo, jeśli dochodzi do przemocy fizycznej lub mogą pojawić się po wielu latach doznawania różnych rodzajów przemocy i mogą to być np. choroby somatyczne, stany lękowe, zaniżone poczucie własnej wartości itp. Te trzy elementy – intencjonalność, naruszenie prawa i dobra oraz powodowania szkód i cierpienia charakterystyczne są również dla zjawiska konfliktu. Natomiast to, co odróżnia przemoc od konfliktu, to siła. W przemocy jedna osoba ma wyraźną przewagę nad drugą osobą. Ta przewaga może dotyczyć m.in. siły fizycznej, psychicznej, ekonomicznej, społecznej, zawodowej. I korzystając z tej przewagi jedna osoba oddziałuje na drugą po to, aby zmusić ją do podporządkowania się swoim celom. W tym miejscu warto zaznaczyć, że o sile nie decyduje to, czy osoba krzywdzona broni się – jak pokazuje doświadczenie, osoby doznające przemocy mają różne strategie obrony i bronią się przed przemocą, jednak w związku z tym, że ich siła jest znacząco mniejsza to ta obrona nie ma szans powodzenia. Natomiast w konflikcie obie strony mają wyrównane siły i jeśli dochodzi do trudnych sytuacji, to obie strony, korzystając z tej równowagi sił, mają szansę na obronę przed drugą stroną. Tutaj warto pamiętać, że nawet jeśli w pierwszym momencie w rodzinie zostanie zdiagnozowany konflikt, to nie znaczy, że w pewnym momencie nie przerodzi się on w przemoc. Być może dojdzie do takiej sytuacji, w której jedna ze stron znajdzie słabszy punkt u drugiej osoby i przez to skutecznie wykorzysta go, atakując tę słabszą osobę i zmuszając ją do podporządkowania się „życzeniom” osoby silniejszej. Aby udzielić odpowiedzi na zadane pytanie, należałoby zdiagnozować sytuację rodziny, co mogą zrobić lokalne służby, współpracując ze sobą w ramach Zespołu Interdyscyplinarnego. Jeśli to, co się dzieje w Państwa rodzinie, wzbudza niepokój, warto skorzystać z pomocy np. pracownika socjalnego, dzielnicowego, przedstawiciela oświaty, ochrony zdrowia czy komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. Zachęcamy także do kontaktu z Ogólnopolskim Pogotowiem dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” pod numerem 800 120 002. Jest to placówka całodobowa, w której pracujący konsultanci pomogą poszukać odpowiedzi na nurtujące pytania oraz podpowiedzą, gdzie szukać adekwatnej do potrzeb pomocy.
Agnieszka Wolańczyk – psycholog, konsultantka Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar przemocy w Rodzinie, członek Stowarzyszenia na Rzecz Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Niebieska Linia
artykuł sponsorowany