Sudety 2030: gminy czeka sporo pracy, ale jest o co walczyć (foto)

Do końca roku powstanie plan wydatków do zrealizowania w ramach Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Gminy mają czas do końca roku na przedstawienie swoich projektów. Dlatego sygnatariusze porozumienia Sudety 2030 spotkali się, by wspólnie się do tych działań przygotować.

Fundusz Sprawiedliwej Transformacji to jeden z mechanizmów Europejskiego Zielonego Ładu, czyli planu działań Unii Europejskiej na rzecz zrównoważonej gospodarki. Fundusz ma wspierać transformację regionów,  których gospodarki opierają się na wydobyciu węgla. W ramach funduszu na lata 2021-2027 dla całej UE przewidziano 7,5 miliarda euro, z czego Polska (według propozycji KE, która jest wciąż dyskutowana) ma dostać największą część – 2 miliardy euro.

Przygotowanie projektów w ramach funduszu było jednym z tematów dzisiejszego spotkania sygnatariuszy porozumienia Sudety 2030, którego liderem jest Roman Szełemej, prezydent Wałbrzycha. Spotkanie odbyło się w Urzędzie Stanu Cywilnego. – Spotykamy się w okrojonym składzie, mimo wakacyjnego czasu, ale mamy sporo tematów do przedyskutowania i dużo pracy. To porozumienie to jedna z niewielu inicjatyw w Polsce, gdzie większość upomniała się o prawa mniejszości – mówiła prezydent Świdnicy Beata Moskal-Słaniewska. – Staramy się patrzeć dalej. Naszą perspektywą jest rok 2030. Do tego czasu wszystko w Europie może się zmienić. Gdyby kilka miesięcy wcześniej ktoś mi powiedział, że będziemy żyć w czasach pandemicznych, nie uwierzyłbym. To inna rzeczywistość, próbujmy się w niej odnaleźć. Południe powinno na pandemii wygrać. Szukajmy w tej trudnej rzeczywistości plusów i realizujmy nasz plan – dodawał Roman Szełemej.

Obecnie tworzony jest plan projektów do zrealizowania w ramach Funduszu Sprawiedliwej Gospodarki. Za całokształt ostatecznego projektu najprawdopodobniej będzie odpowiadał Urząd Marszałkowski, ale gminy do końca roku musza przygotować swoje projekty. – Do końca roku mamy zgłosić czego, ile potrzeba. Musimy być przygotowani z projektami. Bardzo dużo pracy przed nami, mało czasu, musimy to przygotowywać. Jeśli do końca roku nasz projekt nie znajdzie się w tym planie podziału sprawiedliwej transformacji, nie będzie finansowany – wyjaśniał lider porozumienia.

Spotkanie stało się także okazją do przeanalizowania dotychczasowych osiągnięć członków porozumienia. – Złożono 1400 projektów na ponad 4 miliardy zł. Patrząc na te liczby, osiągnęliście bardzo wiele. Coraz więcej osób dostrzega teraz południe Dolnego Śląska z problemami rozwojowymi. Nie byłoby tego bez tej inicjatywy. Macie jedną narrację, wspólne stanowisko. Osiągnęliście wiele, nie angażując środków finansowych – mówił Ireneusz Ratuszniak, ekspert funduszy unijnych i realizacji projektów. Wskazał jednocześnie, że dopracowania wymaga strategia przygotowana przez członków porozumienia. Nad tym będą prowadzone w najbliższym czasie prace, a także nad połączeniem pojedynczych projektów gmin w projekty sieciowe, czyli zadania z jednego obszaru realizowane jednocześnie przez kilka gmin. – Często jest tak, że małe gminy nie mają, kim projektu napisać. Nadzieją jest tworzenie projektów sieciowych, np. w transporcie, produktach lokalnych. W transgranicznym projekcie zrewitalizowaliśmy część szklarni, posiłkując się współpracą z ZOO Safari w Dvur Kralove – wyjaśniał Roman Szełemej.

Samorządowcy podkreślili, że wspólne mówienie o problemach jest już dla nich wielką pomocą. – Spotkałem się z komentarzami, że jak to, nie zrobiliście wodociągów? A było tyle lat na to. Tymczasem nie mieliśmy na wkład własny. Mówienie głośno o problemach otwiera ludziom oczy i pomaga, niezależnie od tego, ile środków otrzymamy – mówił burmistrz gminy Wleń Artur Zych.

foto: A. Komaniecka