Katarzyna Partyka: planów na modernizację oczyszczalni mamy mnóstwo

Z kobiecym wdziękiem i gracją wkroczyła do świata przez lata zdominowanego przez męskie grono. Katarzyna Partyka, dyrektor świdnickiej oczyszczalni ścieków, opowiada  o codziennych wyzwaniach, trudach i planach rozwoju spółki.

*Mija prawie półtora roku od objęcia przez Panią stanowiska dyrektora świdnickiej oczyszczalni ścieków. Jak wspomina Pani początki swojej pracy?

 – Szczerze, ciężko. Nowa branża i specyfika pracy w typowo męskim gronie były wyzwaniem, tym bardziej, że wcześniej pracowałam prawie wyłącznie w środowiskach kobiecych. Do tego nieprzychylne komentarze, pomówienia i donosy skierowane przeciwko mojej osobie, deprecjonowały podejmowane przez mnie działania. Ale… było, minęło. Obecnie mam zespół wykwalifikowanych współpracowników, z którymi jestem w stanie stawić czoła każdemu wyzwaniu. Planów na modernizację oczyszczalni mamy mnóstwo, jednak z uwagi na profil działalności nie jesteśmy w stanie sfinansować ich własnym sumptem. Dlatego w tym roku skupiamy się na poszukiwaniu programów, z których moglibyśmy uzyskać dofinansowanie na zaplanowane inwestycje oraz na przygotowaniu niezbędnej dokumentacji.

*Czy w tak krótkim czasie udało się zrealizować któreś z założonych przez Panią celów?

– Pracę w oczyszczalni ścieków rozpoczęłam w drugiej połowie 2022 r., więc z uwagi na sytuację geopolityczną za sukces uznaję to, że mimo drastycznych podwyżek m.in. cen prądu, gazu, a co za tym idzie chemii stosowanej w procesie oczyszczania ścieków, zarząd spółki nie wnioskował o zmianę taryf. Dużo przedsiębiorstw wodno-kanalizacyjnych, niestety, nie udźwignęło tej sytuacji i skierowało takie wnioski, co skutkowało podwyżką opłat za wodę i ścieki dla mieszkańców. Nam udało się nie przerzucić swoich problemów do kieszeni świdniczan, choć trzeba było mocno zacisnąć pasa przy bieżącej eksploatacji w oczyszczalni ścieków i w pozostałych obiektach spółki. Ponadto problemem były wysokie koszty zagospodarowania ustabilizowanych komunalnych osadów ściekowych, jednak na skutek podjętych działań już w listopadzie 2022 roku uzyskano wymierne efekty w postaci zmniejszenia ww. kosztów aż o 80 procent!

*Na czym te działania polegały?

– Przede wszystkim na kontroli jakości ścieków wprowadzanych do sieci kanalizacyjnej przez zakłady przemysłowe oraz ścieków dowożonych wozami asenizacyjnymi. Dzięki nowo zakupionemu próbopobierakowi, konsekwentnie kontynuujemy kontrole, co ma na celu zwiększenie działań prewencyjnych po stronie dostawców ścieków, a co za tym idzie, utrzymanie znakomitych parametrów ustabilizowanych komunalnych osadów ściekowych.

*Czy oprócz kontroli podjęła Pani inne kroki w kierunku rozwoju oczyszczalni?

– Proces oczyszczania ścieków jest procesem drogim z uwagi na koszty energii oraz stosowanych środków chemicznych czy opłat środowiskowych. Nasza oczyszczalnia i tak dzięki wytwarzanemu biogazowi jest w stanie zaspokoić swoje potrzeby energetyczne w prawie 45%, jednak nadal do zapłaty pozostaje 55% wykorzystanej energii. W ubiegłym roku wybudowaliśmy pierwszą farmę fotowoltaiczną. Jej uruchomienie powinno nastąpić do końca pierwszego kwartału bieżącego roku, więc będziemy w stanie jeszcze trochę zminimalizować te koszty. Ponadto dzięki wybitnym umiejętnościom technolog Marty Górowskiej, poprawiliśmy parametry ścieku oczyszczonego, co pozwoliło zmniejszyć opłaty zmienne, które są odprowadzane do Wód Polskich oraz zmniejszyć ilość stosowanych środków chemicznych, co z kolei ma pozytywny wpływ nie tylko na minimalizację kosztów, ale i na otaczające nas środowisko. Istotne jest również zminimalizowanie ilości wytwarzanego komunalnego osadu ściekowego aż o 1400 t. w skali roku, co również przekłada się na znaczne oszczędności. Końcem roku zakończyliśmy inwestycję polegającą na modernizacji stacji roztwarzania polimeru. Mimo wielu problemów pojawiających się w trakcie zadania, z sukcesem zakończyliśmy tę inwestycje i po prawie dwóch miesiącach użytkowania stacji możemy stwierdzić zmniejszenie stosowania polimeru o 13%. Zakończyliśmy również pierwszy etap modernizacji aparatury kontrolno-pomiarowej i automatyki. Inwestycja ta pozwala na zdalne monitorowanie przez pracowników parametrów zachodzącego procesu technologicznego, a co za tym idzie, ograniczenie ryzyka związanego z pracą w terenie, w przypadku niesprzyjających warunków atmosferycznych.  Tak jak wspominałam na początku, nasze działania w dużej mierze ograniczają fundusze. Potrzeb natomiast jest bardzo dużo, gdyż obiekty oczyszczalni przez lata nie były dofinansowane, a przez to zaniedbane. Przespano programy, które były przeznaczone na wsparcie finansowe dla oczyszczalni, więc pozyskanie środków jest teraz trudniejsze, ale nie tracimy motywacji i szukamy jak najlepszych rozwiązań. W tym roku rozpoczniemy bardzo poważne przedsięwzięcie polegające na modernizacji części biogazowej, która od chwili powstania, czyli od 24 lat, nie była remontowana. Inwestycja będzie obejmowała kilka etapów, w tym weryfikację obecnego stanu budowlanego zbiornika, w którym wytwarzany jest biogaz. Mam nadzieję, że dotychczasowy brak działania w ww. zakresie nie spowodował naruszenia konstrukcji zbiornika i uda się przeprowadzić całą inwestycję w planowanym budżecie. Przewidywanym skutkiem modernizacji będzie przede wszystkim zwiększona produkcja biogazu, który stanowi duże odciążenie dla naszego budżetu.

*Czy my jako mieszkańcy możemy mieć wpływ na koszty odprowadzania ścieków?

– Jasne! Wspaniale byłoby, żeby do toalety wrzucane były jedynie odpady będące końcowym produktem przemiany materii i filtracji nerek oraz papier toaletowy. Pozostałe rzeczy typu środki higieny osobistej, mokre chusteczki, patyczki, resztki jedzenia, oleje ze smażenia czy zabawki (!) niech trafiają do właściwych pojemników na odpady selekcjonowane. Staramy się na bieżąco przypominać Państwu, czy to podczas wycieczek młodzieży po terenie oczyszczalni czy przy pomocy materiałów promocyjnych, o tym, że toaleta to nie śmietnik. Ze smutkiem stwierdzam, że hasło to nie robi wrażenia. Jeśli jednak podejdziemy do tematu od drugiej strony i wskażemy, że zagospodarowanie skratek (czyli odpadów stałych wrzucanych do toalety) to koszt ponad 600 zł brutto za tonę, a takich ton w miesiącu mamy ok. 7, wówczas w skali roku skratki generują koszt ok. 50 tys. zł. Do tego dochodzą koszty awarii urządzeń, np. polegające na zapchaniu pomp i maceratorów. Te wydatki nierzadko sięgają kilkunastu tysięcy złotych. Proszę mi wierzyć, że lepszym przeznaczeniem dla tych wydatkowanych tysięcy byłoby ich zainwestowanie w wydajniejsze i energochłonne urządzenia. Wiem, że większość z Państwa wychodzi z założenia, że skoro płaci, to wymaga, ale proszę pamiętać, że oczyszczalnia ścieków, jak sama nazwa wskazuje, zajmuje się oczyszczaniem nieczystości ciekłych, a nie zagospodarowaniem odpadów stałych.

*Czego można życzyć Pani w Nowym roku?

– Powodzenia w realizacji nowych zadań, z których efektami  – mam nadzieję – już niedługo będę mogła się z Państwem podzielić.