Nowy program przeciwpowodziowy – co zakłada plan? [foto]

Przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury, Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie oraz Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu, a także lokalnych samorządów, spotkali się 16 lipca w Świdnicy by rozmawiać o działaniach mających na celu redukcję ryzyka powodziowego dla zlewni rzeki Bystrzycy. Opracowany został kompleksowy plan oraz uruchomiono konsultacje społeczne, które mają zwiększyć bezpieczeństwo mieszkańców Dolnego Śląska – od Sudetów po okolice Wrocławia.

Plan działania

Wydarzenie, którego organizatorem było Ministerstwo Infrastruktury oraz Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, odbyło się w Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych w Świdnicy. Projekt „Programu redukcji ryzyka powodziowego dla zlewni rzeki Bystrzycy” został opracowany w związku z powodzią, która wystąpiła w 2024 roku na obszarze południowej Polski. Konsultacje zainaugurował Przemysław Koperski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury oraz Mateusz Balcerowicz, prezes Wód Polskich.

– Program redukcji ryzyka powodziowego w zlewni Bystrzycy to dokument o strategicznym znaczeniu – zarówno dla bezpieczeństwa mieszkańców regionu, jak i dla możliwości pozyskania środków z nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej. Oparty na rzetelnych analizach hydrologicznych i hydraulicznych, stanowi punkt wyjścia do dalszych, pogłębionych prac projektowych. Jego skuteczność zależy jednak nie tylko od rozwiązań technicznych, ale także od aktywnego udziału lokalnych społeczności. Dlatego tak ważne jest, by każdy zainteresowany wniósł swój głos w ramach trwających konsultacji – wspólnie możemy stworzyć system ochrony, który będzie trwały, skuteczny i społecznie akceptowalny – powiedział Mateusz Balcerowicz, prezes Wód Polskich.

Konsultacje społeczne

Rozmowy z mieszkańcami, mają przełożyć się na konkretne działania.

– Program będzie otwarty do dyskusji przez najbliższe trzy miesiące, następnie zostanie poddany ocenie naukowej. Dokument, który przygotowali eksperci, będzie wdrożony w życie po uzyskaniu społecznej akceptacji. Do tego potrzebujemy wsparcia parlamentu i odpowiedniego, wieloletniego finansowania – powiedział Przemysław Koperski, wiceminister infrastruktury.

Przez najbliższe trzy miesiące będą działały konsultacje społeczne. Uruchomione zostaną i mają to być zarówno otwarte spotkania, jak i indywidualne uwagi od samorządowców i mieszkańców. Formularz dostępny jest na stronie internetowej Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu. Uwagi można zgłaszać do 16 października na: https://www.gov.pl/web/wody-polskie-wroclaw/program-redukcji-ryzyka-powodziowego-w-zlewni-rzeki-bystrzyca

Uwagi można zgłaszać również na adres e-mail: program.bystrzyca@wody.gov.pl.

Program ponadto obejmuje:

• budowę suchego zbiornika przeciwpowodziowego Kątki (na Czarnej Wodzie – może on zmniejszyć przepływ wody na rzece Czarna Woda nawet o 31% a w rejonie ujścia do Bystrzycy o około 15%, co ma istotne znaczenie dla wzmocnienia bezpieczeństwa przeciwpowodziowego na terenie m.in. miejscowości Kątki, Wirki, Mysłaków i Zebrzydów w gminie Marcinowice),
• modernizację i budowę nowych wałów przeciwpowodziowych (by lepiej chronić tereny zabudowane),
• udrożnienie i poszerzenie koryt rzek
• zielone rozwiązania: renaturyzację dolin rzecznych, retencję leśną i rolniczą, błękitno-zieloną infrastrukturę (jak m.in. renaturyzacja dolin rzecznych, retencja leśna i rolnicza czy błękitno-zielona infrastruktura w miastach),
• wykorzystanie nowoczesnych modeli hydrologicznych i hydraulicznych do oceny skuteczności działań.

Wśród zadań, które będą realizowanie na terenie powiatu świdnickiego oraz okolicy są m.in.:

• Wały rzeki Piławy – Mościsko – budowa wałów przeciwpowodziowych gm. Dzierżoniów
  Jest to zadanie o szacunkowej wartości 12, 5 mln zł, które będzie realizowane w województwie dolnośląskim w powiecie dzierżoniowskim. Jego zakres obejmuje budowę wału przeciwpowodziowego o długości ok. 1,6 km (rzeka Piława od km 26+986 do km 27+766) w celu kompleksowego zabezpieczenia wsi Mościsko i Nowizna przed wodami powodziowymi.
  Budowle przeciwpowodziowe:
  ‒ wały przeciwpowodziowe – 786,0 m,
  ‒ murki przeciwpowodziowe – 806,0 m.
• Wał Strzegomki – Kruków – budowa wału p. powodziowego gm. Żarów; jest to zadanie o szacunkowej wartości 13,97 mln zł. Jego zakres obejmuje budowę prawobrzeżnego wału przeciwpowodziowego rz. Strzegomki o parametrach odpowiadającym III klasie ważności budowli hydrotechnicznej wraz z budowlami towarzyszącymi o długości 1,72 km w obrębie miejscowości Kruków, w km ok. 35+575 – 37+370 rzeki Strzegomki celem zabezpieczenia przeciwpowodziowego terenu i zabudowań miejscowości Kruków.
• Czarna Woda – zbiornik Kątki, gm. Marcinowice – jest to zadanie o wartości szacunkowej 64,5 mln zł. Jego zakres obejmuje budowę suchego zbiornika przeciwpowodziowego na cieku Czarna Woda w km 37+700, to jest 1,7 km powyżej miejscowości Zebrzydów. Celem budowy zbiornika jest zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego na terenie miejscowości: Kątki, Wirki, Mysłaków i Zebrzydów w gminie Marcinowice. Powierzchnia zalewu zbiornika przy maksymalnej rzędnej zwierciadła wody ustalonej na poziomie 200,63 m n.p.m. zajmuje powierzchnię 50,65 ha osiągając maksymalną głębokość 8,1 m, natomiast długość zalewu zbiornika osiągnie 1,7 km. Pojemność zbiornika przy max PP – 1.224 tys. m3.
• Szymanowski Potok – odbudowa koryta potoku gm. Strzegom i Dobromierz
• Zabezpieczenie przeciwpowodziowe miasta i gminy Świdnica – jest to zadanie o szacowanej wartości 41 mln zł, zakres obejmuje zabezpieczenie przeciwpowodziowe miasta i gminy Świdnica.
• Odcinkowa modernizacja wałów rz. Bystrzycy od zbiornika Mietków do ujścia do rz. Odry – jest to zadanie o wartości szacunkowej 66 mln zł, które będzie realizowane w powiecie wrocławskimi i m. Wrocław. Jego zakres obejmuje trzy etapy realizacji. Etap I to modernizacja obwałowania rz. Bystrzycy w km 0+000 do 4+195, w m. Wrocław w obrębie osiedla Janówek, rozbudowę wałów przeciwpowodziowych rz. Bystrzycy na długości łącznej 2,569 km. (w tym odcinki istniejące 1514 m, odcinki nowe 1055 m). Etap II to WWW Marszowice – modernizacja wałów rz. Bystrzycy, m. Wrocław. Zakres obejmuje przebudowę istniejących wałów przeciwpowodziowych i budowę nowych odcinków wału o łącznej długości ok. 1,70 km. Zakres obejmuje również wykonanie ścianki szczelnej z oczepem betonowym i budowę oraz podwyższenie muru przy elektrowni wodnej. Celem inwestycji jest zwiększenie zabezpieczenia przeciwpowodziowego osiedla Marszowice. Ponadto zakłada wykonanie wałów przeciwpowodziowych o takiej konstrukcji i takich parametrach, aby została zapewniona ich funkcjonalność i trwałość. III etap pn.: Modernizacja pozostałych wałów na odcinku od zbiornika Mietków do ujścia rz. Odry planuje przebudowę istniejących wałów przeciwpowodziowych i budowę nowych odcinków wału.
• Odcinkowa budowa wałów przeciwpowodziowych rzeki Bystrzycy pomiędzy miejscowościami Burkatów, Bystrzyca Dolna, Świdnica wraz z regulacją i modernizacją koryta rzeki na tym odcinku – jest to zadanie o wartości 9,5 mln zł. Jego zakres obejmuje odcinkową budowę wałów przeciwpowodziowych, regulację i modernizację koryta rzeki Bystrzycy pomiędzy miejscowościami: Burkatów, Bystrzyca Dolna, Świdnica.
• Modernizacja wałów przeciwpowodziowych rzeki Bystrzycy w Świdnicy wraz naprawą zniszczonych umocnień brzegowych koryta rzeki na terenie miasta. To zadanie o wartości 15 mln zł. Jego zakres obejmuje modernizacje wałów przeciwpowodziowych rz. Bystrzycy na terenie miasta Świdnicy na odcinku Świdnica-Zawiszów, Wiśniowa w km 63+450 – 67+450 wraz z naprawą zniszczonych umocnień brzegowych koryta rzeki na terenie miasta.
• Zbiornik Czechy (w km 0+543) na rz. Pełcznica – projektowany suchy zbiornik przeciwpowodziowy położony jest w dolinie rzeki Pełcznicy tuż powyżej jej ujścia do Strzegomki. Zalew zbiornika sięga granic wsi Czechy. Gromadzenie wody w zbiorniku umożliwiają dwa odcinki zapór: zapora czołowa o długości 955 m zlokalizowana w km 0+543 rzeki Pełcznicy zamykająca dolinę właściwą oraz zapora boczna zamykająca dolinę od strony wschodniej o długości 293 m. Ukształtowanie terenu predysponuje lokalizację przelewu stokowego na zaporze bocznej. Na brzegu północnym, w odległości 130 m od zapory czołowej, w istniejącym obniżeniu terenu konieczne jest wzniesienie nasypu o wysokości ok. 1,1 m i długości 230 m, zabezpieczającego dolinę Strzegomki. Powierzchnia zalewu zbiornika przy maksymalnej rzędnej piętrzenia ustalonej na 210,63 m n.p.m. zajmuje powierzchnię 319,4 ha, osiągając maksymalną głębokość 8,8 m. Objętość zgromadzonej wody w zbiorniku wynosi 9,72 mln m3. Projektowaną zaporę należy zakwalifikować do II klasy ważności.

Fot. D. Gębala

Więcej informacji można znaleźć na stronie Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu w zakładce:
https://www.gov.pl/web/wody-polskie-wroclaw/program-redukcji-ryzyka-powodziowego-w-zlewni-rzeki-bystrzyca

Zlewnia Bystrzycy obejmuje ponad 1700 km² i odwadnia m.in. masyw Ślęży oraz Sudety Środkowe. Z uwagi na ukształtowanie – od górskich dolin po nizinne obszary w pobliżu dużych miast, w czasie intensywnych opadów woda spływa bardzo szybko, co zwiększa ryzyko powodzi.

Zobacz wideo podsumowujące spotkanie w Świdnicy dostępne na naszym profilu Facebook: https://www.facebook.com/mojaswidnica/videos/1634953143836613