MZEC przygotowuje się do zmiany źródeł energii

Z uwagi na chłodny wrzesień tegoroczny sezon grzewczy wystartował dość wcześnie. Dość wcześnie też ulice Świdnicy spowiły dymy z domowych pieców. Czy możliwe jest odejście od węgla jako źródła ciepła – to zasadniczy temat rozmowy z Jackiem Piotrowskim, prezesem Miejskiego Zakładu Energetyki Cieplnej w Świdnicy.

* Węgiel jako paliwo jest uważany za głównego winowajcę zanieczyszczenia powietrza i idącego za tym pogorszenia się stanu zdrowia publicznego czy zmian klimatu. Tymczasem dla miejskiej ciepłowni to cały czas podstawowe paliwo. Nie czuje się Pan z tym nieswojo?

– Spalanie węgla w odpowiedni, kontrolowany sposób – tak jak to ma miejsce w kotłach zainstalowanych w naszej ciepłowni – powoduje zdecydowanie mniejszą emisję niż palenie w domowych piecach. Stosujemy paliwo najlepszej jakości, bez kompromisów w relacjach cena-parametry. Mamy sprawne instalacje odpylające, które jeszcze przez wiele lat powinny spełniać coraz ostrzejsze normy emisji, no i jesteśmy pod stałą kontrolą: dwa razy do roku akredytowane laboratorium mierzy parametry emisji i wyniki przekazuje do inspekcji ochrony środowiska. Niezależnie od tego nasze własne laboratorium na bieżąco analizuje parametry spalanego węgla i pozostałości po spaleniu, a służby techniczne nadzorują działanie filtrów.

* Program KAWKA był bardzo dużym przedsięwzięciem jak na potencjał spółki i miasta.
-Centralne źródło ciepła dla tysięcy mieszkań eliminuje tak bardzo dolegliwą niską emisję i smog, który zimą uniemożliwia otwarcie okien i swobodne oddychanie. Stąd nasz udział w programie KAWKA, wielomilionowe inwestycje w nową sieć przesyłową, jakie poczyniliśmy od 2016 roku. Dla przypomnienia łączny koszt programu KAWKA wyniósł 18,2 mln złotych, do nowej sieci ciepłowniczej zostało podłączonych 88 budynków (554 lokale) oraz zlikwidowano 762 źródła ciepła na paliwo stałe. Nasza sieć wydłużyła się o 5,5 km co wobec 40 km wcześniej istniejących oznacza spory przyrost.

Dzięki przeprowadzonemu programowi KAWKA udało się ograniczyć emisję pyłów: PM10 – 9,23 Mg/rok, PM2,5 – 8,77 Mg/rok i CO2 – 18,00 Mg/rok.

* Wobec zapowiadanego przez władze unijne zmniejszenia o połowę norm emisji Co2, zapowiadanego planu likwidacji wydobycia węgla kamiennego w Polsce, przed MZEC-em stoi misja wprowadzenia do stosowania „zielonych” technologii.

– Realizując KAWKĘ, zdawaliśmy sobie sprawę, że dysponując siecią przesyłową musimy do niej wtłoczyć czyste ciepło. Stąd od kilku lat analizowaliśmy różne warianty zastąpienia węgla, by w końcu, w ubiegłym roku, po dyskusjach i uzgodnieniach z właścicielem, przyjąć trzyelementowy program redukcji emisji substancji szkodliwych, w tym zmniejszania udziału węgla w produkcji ciepła. Musi w oparciu o nie powstać system efektywny energetycznie, bo tylko taki może, zgodnie z zasadami polityki unijnej, ubiegać się o dotacje i pożyczki ze środków krajowych albo europejskich.

* Jak zatem może w przyszłości wyglądać struktura źródeł ciepła?

– Pierwszy element to stworzenie wysokosprawnej kogeneracji opartej o gaz ziemny. System kogeneracji powinien zapewnić docelowo 6,7 MW. Wytwarzać będzie energię elektryczną, sprzedawaną do sieci, a ciepło z układu chłodzenia silników, napędzających generatory, posłuży do zapewnienia przez cały rok ciepłej wody użytkowej obecnym i przyszłym odbiorcom w Świdnicy. Redukcji ilości spalanego węgla służyć będzie drugi element planu: uruchomienie kotła wielopaliwowego, który oprócz węgla może spalać biomasę pochodzenia leśnego lub rolnego. Jesteśmy w kontakcie z japońskim producentem takich kotłów i oczekujemy na ofertę kotła, który może przejąć dużą część obecnej produkcji ciepła z węgla.
Trzeci element będzie służył racjonalizacji zużycia węgla, a nawet zmniejszeniu jego ilości: musimy usprawnić układy technologiczne ciepłowni, zmodernizować instalacje oczyszczania spalin oraz zmniejszyć straty w przesyle ciepła poprzez wymianę izolacji termicznej i wymianę starych odcinków ciepłociągów.

* Czy plany modernizacji obejmują nowe, rozwijające się obszary miasta pod względem zapotrzebowania na ciepło?

– Wszystko zostało zaplanowane z uwzględnieniem nadwyżki mocy, która w perspektywie następnych lat pozwoli – po rozbudowie sieci – podłączać nowych odbiorców i eliminować kolejne źródła niskiej emisji. Już dziś intensywnie współpracujemy ze świdnickimi deweloperami, którzy prowadzą inwestycje mieszkaniowe.

* Kiedy plan przeistoczy się w konkretne działania i da efekty dla środowiska?
– Co prawda technologiczny postęp dokonuje się coraz szybciej, ale nie sposób z dnia na dzień zadekretować, że od jutra będziemy eko. W Polsce od dziesięcioleci panował kult węgla kamiennego, co spowodowało swoiste zapóźnienie cywilizacyjne. Mieliśmy węgiel, więc nie powstały elektrownie atomowe, z powodu węgla nie powstały farmy wiatrowe, nie rozmawiano bardziej zdecydowanie o innych aspektach z zakresu energii odnawialnych, nie zostało zrobionych ileś małych kroczków. Teraz poniesiemy wielki koszt tamtych zaniedbań.

* Jak spółka zamierza zatem sfinansować te plany?

– Zakres ujętych w naszym planie ekomodernizacji jest ogromny, dalece przekraczający możliwości finansowe MZEC i dlatego spółka złożyła wstępne wnioski o wsparcie w ramach Funduszy Norweskich, środków NFOŚ oraz wspólnie z Miastem Świdnica zgłosiła się do Funduszu Sprawiedliwej Transformacji z projektami zmniejszenia emisji zanieczyszczeń stałych i modernizacji. Mają one objąć także rozbudowę sieci ciepłowniczej i budowę farmy fotowoltaicznej o mocy 1,5 MW. Spodziewamy się, że wstępna kwalifikacja projektów nastąpi jeszcze w tym roku.