Miliony na zabytki w Świdnicy

Prawie 7,5 miliona złotych przeznaczono z budżetu miasta Świdnicy na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków lub znajdujących się w gminnej ewidencji zabytków w ciągu ostatnich czterech lat.

W 2014 roku 8 podmiotom przekazano kwotę 406 tys. 800 zł. Ale już w kolejnym roku wartość dotacji wyniosła ponad cztery razy tyle. W 2015 roku udzielono dotacji 19 podmiotom na kwotę 1 miliona 838 tys. 32 zł. W 2016 roku dla 24 wnioskodawców wydatkowano z budżetu miasta 1 milion  405 tys. 850 zł. W ubiegłym roku 1 milion 426 tys. 885 zł przeznaczono na wsparcie prac remontowych dla 17 obiektów. W tym roku prawie 2 miliony 400 tys. zł trafi do 19 wnioskodawców.

Padł rekord – wysokość środków osiągnie prawie 2 miliony 400 tys. zł

– W 2018 roku wydamy  rekordową kwotę ponad 2 milionów złotych. Większość beneficjentów to wspólnoty mieszkaniowe, którym trudno byłoby bez wsparcia podołać trudnym i wymagającym remontom, prowadzonych pod nadzorem konserwatora zabytków – mówi prezydent Świdnicy Beata Moskal-Słaniewska.

Dotacje na prace przy zabytkach udzielane są z budżetu miasta Świdnicy corocznie, od 1993 roku. Jednak dopiero od 2015 roku kwoty te są o wiele wyższe niż w latach ubiegłych, gdyż prezydent miasta przyjęła zasadę udzielania dotacji w wysokości około 50% wartości zadania właścicielom zabytków, którzy złożyli wnioski.

– Zabytkowe centrum naszego miasta to skarb, o który musimy dbać wspólnie. Dlatego też zdecydowaliśmy się przeznaczać co roku tak duże środki z budżetu miasta, aby pomóc wspólnotom mieszkaniowym, parafiom, prywatnym właścicielom, którzy zarządzają zabytkowymi obiektami, w przeprowadzeniu niezbędnych remontów. Starówka zyskuje na uroku, ale ważne jest także powstrzymanie dekapitalizacji kamienic – mówi Beata Moskal-Słaniewska, prezydent Świdnicy.

Przede wszystkim wspólnoty

Wspólnoty mieszkaniowe otrzymały wsparcie w wysokości ponad 4 mln 200 tys. zł. Dzięki dofinansowaniu odnowiono elewacje kamienic m. in. przy ulicy Grodzkiej 3, 8, 10, 12, 16-18, 19-19B-19C i 20, Komunardów 4, Rynek 15, 20 i 31, Łukowej 2, Konopnickiej 4, Pułaskiego 2, 36, Długiej 1, 23, Kościelnej 9, pl. św. Małgorzaty 22. Przeprowadzono także remonty dachów w budynkach przy ul. Długiej 45, Kościelnej 5, Rynek 3, 17, 20, 26, Pułaskiego 17, Jagiellońskiej 15 oraz Kotlarskiej 16b. Dom przy ulicy Kotlarskiej 20 przeszedł remont pokrycia dachowego i konstrukcji dachowej  oraz przemurowanie kominów, a w kamienicy przy ulicy Grodzkiej 1 odnowiono bramę wejściową.

Dzięki pracom remontowym i konserwatorskim udało się przywrócić blask często niezauważalnym małym detalom architektonicznym na świdnickich kamienicach. Przykładem może być odrestaurowana płaskorzeźba znajdująca się na budynku przy ul. Łukowej 2. Przedstawia ona scenę walki rycerza z gryfem. Scena nawiązuje do świdnickiej legendy o bazyliszku grasującym w piwnicy owej kamienicy. Płaskorzeźby, wiatrowskazy, portale, a także rzeźby zlokalizowane w zabytkowym centrum Świdnicy, często są niezauważane przez mieszkańców i turystów. Wystarczy tylko podnieść głowę, wytężyć wzrok i dostrzec to, co jest niezmiernie ciekawe i piękne.

Kościoły to też zabytki

Kościół rzymskokatolicki na realizację kilkunastu inwestycji otrzymał dofinansowanie z budżetu miasta w wysokości 1 miliona 245 tys. 800 zł. Dzięki przekazanym pieniądzom odrestaurowane zostały między innymi dwa witraże i kamienne okna w Kaplicy Trzech Króli oraz przeprowadzono konserwację części malowidła w obszarze III i IV przęsła na ścianie północnej nawy głównej w katedrze świdnickiej. Ponadto Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Wacława i św. Stanisława otrzymała także dotację na prace konserwatorskie przy ścianach i sklepieniach zakrystii i Dolnej Kaplicy Mariackiej.

Kościół Ewangelicko-Augsburski pozyskał od miasta 1 mln 530 tys. zł. Dzięki dotacji przeprowadzono m.in. remont muru i renowację nagrobków przymurnych, konserwację epitafiów, godeł cechowych, tablicy jubileuszowej z wyposażenia ruchomego wnętrza Kościoła Pokoju oraz remont budynku plebanii.

– Spotykam się z krytycznym zdaniem, iż wspieramy dotacjami kościoły. Uważam, że jest to jak najbardziej słuszne i uzasadnione. Świątynie to także zabytki. Takie perły jak katedra czy Kościół Pokoju to nasz wspólny skarb, o który powinniśmy dbać – mówi prezydent, Beata Moskal-Słaniewska.

Zmiana zasad

W tym roku wpłynęła do urzędu rekordowa ilość wniosków, bo aż 84. Zwiększenie ich ilości spowodowane zostało zmianą przepisów ustawy z 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Do czasu tej zmiany dotować można było z budżetów samorządów terytorialnych wyłącznie prace lub roboty przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków. Nowela przepisów z września 2017 roku dopuściła udzielanie dotacji również na prace lub roboty przy zabytkach znajdujących się w gminnej ewidencji.

– Niestety, nie uda się na pewno zrealizować w tym roku wszystkich złożonych wniosków, choć znaczna większość jest w pełni zasadna. Jednak będziemy o nich pamiętać w sytuacji, kiedy będzie możliwość ogłoszenia kolejnych konkursów. Wybierając wnioski do zatwierdzenia przez Radę Miejską kierowano się przede wszystkim zasadami: remontujemy elementy zewnętrzne, czyli dachy, elewacje przednie lub tylne, ratujemy zabytki będące w najgorszym stanie, szczególnie te, gdzie występują znaczne ubytki w poszyciu dachowym lub elewacja uległa znacznej degradacji, zwracano także uwagę na ekspozycję danego zabytku. Dzięki temu między innymi ulica Grodzka będzie już niemal całkowicie wyremontowana – dodaje Barbara Sawicka, Pełnomocnik Prezydenta ds. Ochrony i Konserwacji Zabytków.

W latach 2015 – 2017 dzięki dotacjom z Urzędu Miejskiego odnowiono kilkadziesiąt elewacji zabytkowych kamienic w Świdnicy. Wśród nich znalazły się między innymi budynki przy ul. Długiej 1, Grodzkiej 16-18, Komunardów 4, Pułaskiego 2 i Rynek 15 i 31.

Miasto sukcesywnie podpisuje umowy na podstawie podjętej uchwały. W tym roku odnowienia doczekają się między innymi kamienice przy ul. Franciszkańskiej 1, Grodzkiej 19-19b-19c, Ks. Bolka Świdnickiego 15, Pułaskiego 24, Rynek 32 i przy pl. Grunwaldzkim 4.