39. rocznica wprowadzenia stanu wojennego

13 grudnia 1981 roku na terenie całej Polski został wprowadzony stan wojenny. Życie straciło 40 osób, a liczba internowanych wyniosła ponad 10 000 osób – głównie działaczy „Solidarności”.

Władze PRL-u wprowadziły stan wojenny 13 grudnia 1981 roku. Na ulicach miast pojawiło się tysiące patroli milicji i wojska. Wprowadzono wiele ograniczeń i rozpoczęły się pierwsze zatrzymania. Z rozkazu generała Jaruzelskiego do walki z tłumem wysłano 70 tysięcy żołnierzy, 3 tysiące milicjantów, 1900 wozów bojowych i 9 tysięcy samochodów.

Wprowadzenie stanu wojennego bardzo starannie planowano już od roku. Aby plan mógł być wprowadzony w życie, przygotowano nowe akty prawne, które następnie zostały wydrukowane w Związku Radzieckim. Zostały wskazane również instytucje i przedsiębiorstwa, które planowano zmilitaryzować. Wydano rozkazy przeprowadzenia ponad tysiąca Wojskowych Terenowych Grup Operacyjnych, a oddziały ZOMO intensywnie ćwiczyły walki ze stawiającym opór tłumem. Przygotowano też ponad pięć tysięcy nowych miejsc w więzieniach dla najaktywniejszych działaczy „Solidarności”. Na początku roku 1981 sporządzono listę osób, które miały być internowane. Członkowie „Solidarności” dostrzegali rosnący konflikt pomiędzy nimi a władzami, ale nie sądzili, że dojdzie do konfrontacji.

Generał Jaruzelski otrzymał pełne poparcie od towarzyszy partyjnych co do daty wprowadzenia stanu wojennego. Jak podaje „Biuletyn IPN” nr 12 (107) z grudnia 2009 r., Jaruzelski, tuż po ogłoszeniu terminu, zażądał wsparcia militarnego – „Strajki są dla nas najlepszym wariantem. Robotnicy pozostaną na miejscu. Będzie gorzej, jeśli wyjdą z zakładów pracy i zaczną dewastować komitety partyjne, organizować demonstracje uliczne itd. Gdyby to miało ogarnąć cały kraj, to wy (ZSRR) będziecie nam musieli pomóc. Sami nie damy sobie rady”.

W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku wszystkie grupy specjalne MSW, oddziały ZOMO, funkcjonariusze SB, antyterroryści i wojsko rozpoczęły działania związane z wprowadzeniem stanu wojennego. Służby MSW przejęły budynki mediów Polskiego Radia oraz Telewizji. Zastosowały blokady transmisyjne. Rozpoczęły się liczne aresztowania intelektualistów z Kongresu Kultury Polskiej. Najliczniejszą liczbę osób zatrzymano w Gdańsku na zebraniu Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”. Decyzja o wprowadzeniu stanu wojennego była niezgodna z obowiązującym wówczas prawem. Wprowadzono godzinę policyjną od 22.00 do 6.00 rano. Aby wyjechać poza miejsce zamieszkania, potrzebna była przepustka. Jedyną, dostępną prasą w tamtym okresie była „Trybuna Ludu” oraz „Żołnierz Wolności”.

W wielu dużych zakładach pracy rozpoczęły się strajki. Brutalnie spacyfikowano 40 z nich, a najbardziej dramatyczna była pacyfikacja „Kopalni Węgla Kamiennego „Wujek”. ZOMOwcy zabili 9 górników.

31 grudnia 1982 roku zawieszono stan wojenny, a zakończono 22 lipca 1983 roku. Nie jest znana dokładna liczba osób, które w wyniku stanu wojennego poniosły śmierć oraz straciły zdrowie przez brutalne prześladowania.

foto: Wikipedia