35 lat temu zakończyła się komuna. Jak wyglądały wybory w Świdnicy?

4 czerwca 1989 roku aktorka Joanna Szczepkowska ogłosiła w dzienniku telewizyjnym koniec komuny. Polacy tłumnie ruszyli do urn i pokazali, że chcą zmiany ustroju. Jak wyglądały pierwsze częściowo wolne wybory w Świdnicy?

Zgodnie z ustaleniami okrągłego stołu wybory odbyły się 4 czerwca 1989 r. Władza liczyła, że szybki termin spowoduje, iż strona solidarnościowa nie zdoła przygotować kampanii wyborczej. Tymczasem w całym kraju zaczęły powstawać lokalne komitety obywatelskie Solidarności, które drukowały plakaty z kandydatami opozycji na posłów i senatorów, organizowały spotkania wyborcze w udostępnianych przez księży salkach, na które przychodziły dziesiątki osób. Opozycja otrzymała też prawo emisji audycji wyborczych w radiu i telewizji. 8 maja 1989 r. ukazał się pierwszy numer Gazety Wyborczej, dziennika strony solidarnościowej, kierowanego przez Adama Michnika. Wznowiono również wydawanie „Tygodnika Solidarność”.

W Świdnicy również zawiązano komitet wyborczy „Solidarność”, który zgłosił swoich kandydatów. Do Sejmu o fotel posła starało się 2 kandydatów: Jan Lityński, matematyk i publicysta oraz Marian Kowal, magister ekonomii, również działacz „Solidarności”. O miejsce w Senacie zawalczyli: Włodziemierz Bojarski, profesor, pracownik PAN oraz Mieczysław Tarnowski, górnik na rencie. Głosy na tych kandydatów mogli oddać mieszkańcy Świdnicy, Ziebic, Kamieńca Ząbkowickiego i Bielawy. Solidarność organizowała spotkania przedwyborcze, również z młodzieżą, by zachęcić ich do głosowania. Z mieszkańcami spotykali się też kandydaci, prezentując swoje wizje kraju po upadku komunizmu. Jedno z nich odbyło się na świdnickim Rynku.

Wybory odbyły się 4 czerwca 1989 roku. Pierwsza tura przyniosła zwycięstwo kandydatów Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”. Strona opozycyjna zdobyła 160 na 161 możliwych do zdobycia mandatów poselskich oraz 92 ze wszystkich stu mandatów senatorskich. Taki spektakularny wynik pokazał niezbicie, że społeczeństwo ma dosyć dotychczasowego systemu. Ponowne głosowanie odbyło się zgodnie z kalendarzem wyborczym 18 czerwca 1989. W trakcie drugiej tury wybrano 295 posłów i ośmiu senatorów.

Z okręgu nr 100 Wałbrzych i 101 Świdnica dostali się obydwaj kandydaci z Solidarności do Sejmu oraz Senatu i to w pierwszej turze. Kolejne dwa mandaty w drugiej turze trafiły do Romana Norberta z PZPR oraz Anny Dynowskiej ze Stronnictwa Demokratycznego.

***

Tekst powstał na bazie informacji zamieszczonych na stronie mojemiasto.swidnica.pl oraz danych IPN-u. Zdjęcie: mojemiasto.swidnica.pl.

Lista wszystkich kandydatów: KLIKNIJ